Cúm chân là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở gia cầm, đặc biệt là gà. Bệnh có thể gây thiệt hại lớn về kinh tế cũng như sức khỏe cho đàn gà. Do đó, việc điều trị và chăm sóc kịp thời cho gà bị cúm chân là vô cùng cần thiết.
Triệu chứng gà bị cúm chân
Triệu chứng điển hình của gà mắc cúm chân bao gồm:
Biểu hiện chung
- Gà ủ rũ, lờ đờ, kém hoạt động
- Chán ăn, bỏ ăn hoàn toàn
- Sốt cao
- Giảm sản xuất trứng đối với gà mái
Triệu chứng về hô hấp
- Thở khò khè, ngáy
- Chảy nước mũi, hắt hơi
- Ho khan
Có thể bạn quan tâm:
Triệu chứng về tiêu hóa
- Phân lỏng, sùi bọt
- Phân có màu xanh đen hoặc vàng
- Đi ngoài phân lỏng liên tục
Triệu chứng về da và lông
- Lông tóc rối, xơ xác
- Da đỏ bừng, tím tái
- Sưng phù ở mặt và chân
Triệu chứng về thần kinh
- Liệt chi, khó di chuyển
- Co giật, méo miệng
- Quay cuồng, lồng lộn
Nhìn chung, gà mắc cúm chân sẽ có biểu hiện mệt mỏi, ủ rũ, kém ăn và đi lại khó khăn. Nếu không được điều trị kịp thời, gà có thể tử vong sau 5-7 ngày.
Nguyên nhân gây ra gà bị cúm chân
Cúm chân ở gà chủ yếu do virus Newcastle gây ra. Đây là một loại virus RNA thuộc họ Paramyxovirus. Virus Newcastle có khả năng lây nhiễm rất cao, lây lan chủ yếu qua 3 con đường:
Lây truyền qua đường hô hấp
Virus Newcastle tồn tại trong các dịch tiết đường hô hấp của gà bệnh. Khi gà bệnh ho, hắt hơi, virus sẽ phát tán vào không khí và lây sang gà lành thông qua hít phải các hạt khí dung mang virus.
Lây truyền qua phân, nước tiểu
Phân và nước tiểu của gà bệnh chứa nhiều mầm bệnh. Nếu vệ sinh chuồng trại kém, gà lành có thể nuốt phải phân, nước tiểu nhiễm bệnh và mắc bệnh.
Lây truyền qua vật mang mầm bệnh
Người chăn nuôi, dụng cụ chăn nuôi bám virus có thể lây bệnh sang gà lành. Ngoài ra, chim, chuột, côn trùng cũng có thể mang mầm bệnh và lây sang đàn gà.
Như vậy, để phòng tránh cúm chân, người chăn nuôi cần đặc biệt lưu ý các yếu tố nguy cơ lây lan bệnh nêu trên.
Cách phòng tránh gà bị cúm chân
Để phòng ngừa cúm chân cho đàn gà, người chăn nuôi cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
Tiêm phòng định kỳ
Tiêm vắc xin phòng cúm chân cho gà là biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất. Gà nên được tiêm lần đầu tiên khi được 2-3 tuần tuổi, sau đó tiêm nhắc lại 3-4 tuần/lần cho đến khi trưởng thành.
Vệ sinh chuồng trại
- Lau dọn và khử trùng chuồng trại thường xuyên bằng các chất tẩy rửa, sát trùng.
- Cung cấp chuồng trại thoáng mát, khô ráo, tránh ô nhiễm phân gà.
- Phun khử trùng định kỳ bằng các hóa chất diệt khuẩn.
Quản lý vận chuyển, giết mổ gia cầm
- Hạn chế vận chuyển gà khi không cần thiết, nhất là từ vùng dịch đến vùng lành.
- Giết mổ gia cầm tại các cơ sở uy tín, vệ sinh.
Kiểm soát dịch bệnh
- Cách ly và theo dõi sát gà nghi nhiễm bệnh.
- Thực hiện tiêu hủy gia cầm bị bệnh theo quy định.
- Báo cáo kịp thời cơ quan thú y khi phát hiện dịch bệnh.
Dấu hiệu nhận biết gà bị cúm chân
Một số dấu hiệu điển hình để nhận biết gà bị cúm chân bao gồm:
Sụt giảm sản lượng trứng
Gà mái giảm hoặc ngừng đẻ trứng khi mắc bệnh. Lượng trứng giảm mạnh, vỏ trứng mỏng, dễ vỡ.
Triệu chứng hô hấp
Gà thở khò khè, hắt hơi, ho, sổ mũi. Chảy nước mũi vàng nhầy hoặc đục.
Triệu chứng thần kinh
Gà liệt chi, đi đứng khó khăn, cổ vẹo, méo miệng, quay cuồng. Nặng hơn có thể bị co giật, lồng lộn rồi chết.
Sưng phù ở mặt và chân
Ban đầu gà sưng mặt, sau lan rộng ra 2 bàn chân, cánh tay. Vùng sưng nóng đỏ, gà đi lại khó khăn.
Phân lỏng, nôn mửa
Phân lỏng, sủi bọt, màu vàng hoặc xanh đen. Gà nôn mửa, ỉa chảy nhiều.
Khi thấy gà có các dấu hiệu trên cần đưa đi xét nghiệm và cách ly để chẩn đoán chính xác.
Điều trị gà bị cúm chân
Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho cúm chân gà. Điều trị chủ yếu nhằm giảm triệu chứng và tăng sức đề kháng cho gà, bao gồm:
Điều trị triệu chứng
- Thuốc kháng sinh: Chống nhiễm trùng thứ phát do giảm miễn dịch.
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Giảm các triệu chứng đau nhức, sốt.
- Vitamin: Bổ sung vitamin A, E, C… giúp tăng sức đề kháng.
- Dung dịch điện giải: Bù nước cho gà bị mất nước do nôn, tiêu chảy.
Điều trị hỗ trợ
- Đảm bảo dinh dưỡng, vệ sinh môi trường sống.
- Thoa thuốc giảm đau, kháng sinh tại chỗ ở bàn chân bị sưng.
- Cho gà uống vitamin, khoáng chất bổ sung.
- Theo dõi sát diễn biến bệnh của gà hàng ngày.
Bệnh lý liên quan đến cúm chân ở gà
Ngoài gây cúm chân, virus Newcastle còn gây ra một số bệnh lý nguy hiểm khác ở gà:
Viêm não tủy sống Newcastle
- Bệnh do virus Newcastle tấn công vào hệ thần kinh trung ương của gà.
- Triệu chứng: Gà liệt chi, cổ vẹo, đi đứng khó khăn, co giật.
- Xét nghiệm mô não, tủy sống phát hiện virus.
- Diễn biến nhanh, tỷ lệ tử vong cao.
Viêm phổi Newcastle
- Bệnh do virus Newcastle gây viêm phổi cấp tính.
- Triệu chứng: Gà thở khò khè, ho nhiều, sổ mũi.
- Xét nghiệm phế quản, phổi phát hiện virus.
- Nếu không điều trị kịp thời gà có thể tử vong.
Viêm ruột Newcastle
- Bệnh do virus Newcastle gây tổn thương niêm mạc ruột non.
- Triệu chứng: Gà tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng, mệt mỏi.
- Xét nghiệm phân gà phát hiện virus.
- Có thể dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải và tử vong.
Như vậy, virus Newcastle gây ra nhiều bệnh nguy hiểm ở nhiều cơ quan khác nhau của gà. Do đó, việc tiêm phòng định kỳ cho đàn gà là rất cần thiết.
Cách chăm sóc gà bị cúm chân
Khi phát hiện gà bị cúm chân, cần áp dụng ngay các biện pháp chăm sóc sau:
Cách ly gà bị bệnh
- Cách ly riêng gà bệnh ra khỏi đàn gà lành.
- Đặt gà bệnh ở nơi thoáng mát, sạch sẽ.
- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với gà bệnh.
Giữ ấm và lau sạch chân cho gà
- Cho gà nằm trên nền chuồng ấm áp. Có thể đặt bóng đèn sưởi ở bên dưới.
- Thường xuyên lau sạch phần chân bị sưng bằng khăn ấm, nhẹ nhàng.
- Lau khô ráo sau khi rửa, tránh để ẩm ướt.
Bổ sung vitamin và điện giải
- Cho gà uống nước vitamin có chất đi ### Điều trị tại chỗ
- Thoa các loại thuốc sát trùng, kháng sinh tại vị trí chân sưng để ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Có thể bôi một lớp thuốc mỡ chống viêm nhẹ.
- Thay băng hàng ngày nếu chân gà bị trầy xước.
Theo dõi sức khỏe
- Đo thân nhiệt cho gà 2 lần/ngày. Nếu sốt cao cần dùng thuốc hạ sốt.
- Kiểm tra khẩu vị, cho gà ăn loại thức ăn mềm dễ tiêu hóa.
- Cân định kỳ để theo dõi cân nặng của gà.
- Thăm khám định kỳ tại cơ sở thú y để điều chỉnh cách chăm sóc.
Nhờ áp dụng đúng cách các biện pháp chăm sóc trên, gà bị cúm chân sẽ sớm hồi phục và phát triển bình thường.
Tác hại của cúm chân đối với gà
Cúm chân gây ra những tác hại nghiêm trọng sau đối với đàn gà:
Làm tỷ lệ chết gà tăng cao
- Gà mắc cúm chân nặng có thể tử vong sau 5-7 ngày nếu không được điều trị.
- Trong đàn gà lớn, tỷ lệ chết do cúm chân có thể lên tới 50-100%.
Giảm năng suất và chất lượng thịt gà
- Gà bị bệnh sẽ chậm lớn và suy giảm chất lượng thịt.
- Trọng lượng gà giảm, lượng thịt ít, thịt nhạt màu, nhiều nước.
Lây lan nhanh trong đàn gà
- Cúm chân lây lan cực kỳ nhanh trong đàn gà chật chội.
- Toàn bộ đàn gà có thể nhiễm bệnh sau 1-2 tuần nếu không phòng ngừa.
Gây thiệt hại kinh tế
- Thiệt hại do gà chết và giảm năng suất thịt, trứng.
- Chi phí điều trị và tiêu hủy gia cầm bị bệnh.
- Ảnh hưởng đến uy tín của trang trại chăn nuôi.
Như vậy, cúm chân gây ra những hậu quả nghiêm trọng, cần có biện pháp phòng chống thích hợp để hạn chế thiệt hại.
Cách xử lý khi gà bị cúm chân
Khi phát hiện gà nhiễm cúm chân, cần xử lý triệt để theo các bước:
Cách ly và theo dõi sát gà bệnh
- Cách ly ngay gà bệnh ra khỏi đàn gà lành.
- Theo dõi chặt chẽ tình trạng và diễn biến của dịch bệnh.
- Ghi chép đầy đủ các thông tin cơ bản của dịch.
Tiêu hủy gà chết và khử trùng môi trường
- Thu gom và tiêu hủy gà chết bằng đốt hoặc chôn lấp sâu.
- Vệ sinh, khử trùng kỹ lưỡng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi bằng hóa chất.
Tiêm phòng vắc xin cho đàn gà còn lại
- Tiêm ngừa vắc xin phòng cúm chân cho toàn bộ đàn gà còn lại.
- Tiêm định kỳ 2-4 tuần/lần cho đến khi hết dịch.
Báo cáo với cơ quan thú y
- Thông báo kịp thời cho cơ quan thú y địa phương để có biện pháp xử lý.
- Khoanh vùng, cấm vận chuyển gia cầm tại ổ dịch.
Việc xử lý dứt điểm sẽ giúp khống chế và loại bỏ nguy cơ lây lan cúm chân ra diện rộng.
Phương pháp phòng và điều trị cúm chân cho gà
Để phòng và điều trị hiệu quả cúm chân cho gà, cần áp dụng đồng bộ các biện pháp sau:
Tiêm phòng định kỳ
- Tiêm vắc xin phòng cúm chân cho gà từ 2-3 tuần tuổi.
- Nhắc lại mỗi 2-4 tuần cho đến khi trưởng thành và trước mùa dịch.
- Sử dụng vắc xin đạt tiêu chuẩn, bảo quản đúng cách.
Tăng cường dinh dưỡng
- Cho gà ăn đủ chất để nâng cao thể trạng.
- Bổ sung vitamin A, C, E, khoáng chất kẽm, selen…
- Cung cấp thức ăn sạch, không lẫn tạp chất.
Điều trị hỗ trợ kịp thời
- Điều trị triệt để các triệu chứng của bệnh.
- Bù điện giải, dung dịch glucose cho gà bị mất nước.
- Chăm sóc vết thương ở chân, ngừa nhiễm trùng.
Vệ sinh phòng bệnh tốt
- Vệ sinh chuồng trại, tiêu độc khử trùng thường xuyên.
- Cách ly và tiêu hủy gia cầm mắc bệnh kịp thời.
- Ngăn chặn nguồn lây nhiễm từ bên ngoài.
Kết hợp nhiều biện pháp trên sẽ giúp phòng chống cúm chân hiệu quả, hạn chế thiệt hại cho đàn gà.
Kết luận
Cúm chân là hiểm họa lớn đối với ngành chăn nuôi gia cầm. Để phòng và điều trị bệnh, người chăn nuôi cần thực hiện đầy đủ các biện pháp về tiêm phòng, dinh dưỡng, vệ sinh phòng bệnh và điều trị hỗ trợ. Đặc biệt, tiêm phòng định kỳ là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa dịch bệnh. Khi áp dụng đồng bộ các biện pháp, có thể kiểm soát và làm giảm thiểu tối đa thiệt hại do cúm chân gây ra.
Phùng Thanh Độ là CEO của nhà cái VIN777 , một trong những nhà cái uy tín hàng đầu tại Việt Nam. Với tầm nhìn chiến lược và tầm nhìn xa trông rộng, ông đã dẫn dắt VIN777 tăng trưởng ổn định, trở thành một thương hiệu được người chơi tin tưởng.